Ouderenmishandeling stopt niet vanzelf – wat kan Veilig Thuis doen?

Veilig Thuis zet zich in voor een veilige thuissituatie voor iedereen van nul tot honderd jaar. De laatste jaren neemt het aantal meldingen van ouderenmishandeling toe. Twee medewerkers van Veilig Thuis leggen uit wat zij in dit soort situaties kunnen doen.

Zorgen

Er komen heel wat telefoontjes binnen bij Veilig Thuis. Mensen die zich zorgen maken over de buren of een familielid en vragen wat ze kunnen doen. Maar ook professionals, bijvoorbeeld van thuiszorgorganisaties, nemen contact op om advies te vragen of een melding te doen. De medewerkers van Veilig Thuis luisteren goed naar het verhaal en stellen vragen om een volledig beeld te krijgen. Daarna beoordelen ze welke vervolgstappen nodig zijn.

Deskundig

Misschien kan de bezorgde buurman of zorgverlener zelf gaan praten? Moet er meer onderzoek gedaan worden? Of is er sprake van een crisissituatie waarbij direct deskundige hulp nodig is? Tom van der Hout en Gabriela Popa werken als procesregisseur bij Veilig Thuis, met als aandachtsgebied ouderenmishandeling. Tom: ‘Dat betekent dat burgers en professionals bij ons terecht kunnen voor advies over ouderenmishandeling. Zo hebben we ook medewerkers die deskundig zijn op het gebied van stalking, kindermishandeling en eer-gerelateerd geweld.’

Toename

Tom en Gabriela hebben veel contact met ziekenhuizen, thuiszorgorganisaties, GGZ-instellingen en wijkteams. De laatste jaren zien ze het aantal meldingen van ouderenmisbruik toenemen. Tom: ‘Ik denk dat het komt omdat ouderen steeds langer thuis wonen. Er zijn meer eenzame, kwetsbare ouderen die in toenemende mate afhankelijk zijn van anderen. De kans op bijvoorbeeld financieel misbruik neemt daardoor toe, maar we zien ook steeds meer situaties waarin de mantelzorg ontspoort.’ Er wordt volgens Tom en Gabriela ook meer gemeld sinds er campagnefilmpjes over ouderenmishandeling op TV zijn.

Ouderenmishandeling

Alle vormen van mishandeling, zoals verwaarlozing, fysiek geweld en treiteren (psychische mishandeling) komen ook bij ouderen voor. ‘Vaak is er een combinatie met financiële uitbuiting’, zegt Gabriela, ‘en helaas zien we ook seksueel misbruik tot op hoge leeftijd voorkomen.’ Laatst nog belde een verpleeghuis dat ze per toeval een bevriende bezoeker met ontbloot geslachtsdeel bij een bewoonster op de kamer hadden betrapt. Gabriela: ‘Het was al vaker gebeurd en mevrouw vond het vreselijk, maar had er niets van durven zeggen. Bang dat het dan alleen maar erger zou worden. We hebben naar de zorgen geluisterd, vragen gesteld om vervolgens te adviseren om te melden. Maar ook om ervoor te zorgen dat zowel mevrouw als meneer goede begeleiding krijgen.’

Bankpasje

Afhankelijkheid en misbruik gaan hand in hand. Tom: ‘Mensen op leeftijd, zeker als ze ook nog dementerend zijn, zijn vaak afhankelijk van hun kinderen of de enkele vriend die ze hebben. Die krijgen dan een bankpasje mee om boodschappen te doen en plunderen soms langzaam maar zeker de rekening leeg.’ Gabriela noemt als voorbeeld een man met vermoedens van dementie die een kennis een wel erg groot bedrag had geleend om een onderneming te starten. ‘Toen wij werden ingeschakeld, hebben we met alle betrokkenen gesproken en is er een bewindvoerder aangesteld. Inmiddels is bij meneer ook een diagnose gesteld, waardoor we de leningsakte misschien nog ongeldig kunnen laten verklaren’.

Veilig Thuis

Tom: ‘De mishandeling van ouderen is niet eens altijd moedwillig. Soms sluipt het erin, bijvoorbeeld wanneer mantelzorgers de situatie niet meer aankunnen of zelf problemen hebben. Het is geen uitzondering dat partners de hele dag afgesnauwd worden, niks goed kunnen doen en uiteindelijk klappen krijgen. Of een duw die met een beetje pech een gebroken heup oplevert.’ ‘Daarom vinden we het ook zo belangrijk om altijd met het slachtoffer én de pleger te praten’, zegt Gabriela. ‘Wij zijn onafhankelijk en zoeken een oplossing voor iedereen die het nodig heeft.’
Veilig Thuis blijft ontspoorde situaties langdurig en intensief monitoren. In contact met de direct betrokkenen en de betrokken professionals stelt Veilig Thuis vast of het geweld is gestopt en of deze veiligheid in stand blijft.

Bent u zelf slachtoffer van ouderenmishandeling of heeft u zorgen over een oudere in uw omgeving die mogelijk wordt mishandeld? Een niet-pluis gevoel? Bel met Veilig Thuis! U wordt altijd discreet te woord gestaan door deskundige medewerkers. U kunt bij ons terecht voor informatie, advies en hulp, om zorgen te bespreken en eventueel een melding te doen. Ons telefoonnummer is 0800-2000 (gratis, 24/7).

Dag tegen oudermishandeling

Dit was een van de drie praktijkverhalen die Veilig Thuis Rotterdam Rijnmond in het kader van de Dag tegen ouderenmishandeling (15 juni 2019) naar buiten heeft gebracht. In deze verhalen wordt het onderwerp ouderenmishandeling vanuit verschillende perspectieven belicht. Zo zijn de ervaringen van een slachtoffer, samenwerkingspartners en hulpverleners te lezen waarin ook diverse typen van geweld aan bod komen.

Lees hier het verhaal van mevrouw Pieters, zij werd slachtoffer van mishandeling.

Lees hier het verhaal van samenwerkingspartners Bavo en Laurens.