Week tegen Kindermishandeling – hoe kunnen we het geweld stoppen?

Kindermishandeling is een verdrietig probleem dat vaker voorkomt dan je denkt. Voor een kind kunnen de gevolgen groot zijn en een leven lang voortduren. Daarom is het is belangrijk om signalen van kindermishandeling op te pakken en kinderen niet aan hun lot over te laten.

één per klas

In elke klas zit gemiddeld één kind dat te maken krijgt met mishandeling; dat is ongeveer drie procent van alle kinderen tussen 0 en 18 jaar in Nederland. Omdat veel mishandeling achter gesloten deuren blijft en niet gemeld wordt, ligt het werkelijke aantal waarschijnlijk nog hoger. Ieder kind dat opgroeit in een onveilige situatie is er één te veel. Daarbij gaat het niet alleen om fysiek geweld of seksueel misbruik. Ook verwaarlozing, vernedering en getuige zijn van huiselijk geweld vallen onder de noemer kindermishandeling.

Melden bij Veilig Thuis

Buren, familieleden, leerkrachten of verpleegkundigen in het ziekenhuis, iedereen kan het vermoeden hebben dat een kind mishandeld wordt. Roxanne, procesregisseur bij Veilig Thuis Rotterdam Rijnmond, omschrijft het zo: ‘Soms zijn de signalen heel duidelijk, je ziet bijvoorbeeld dat een kind geslagen wordt of opgroeit met agressieve ouders. Maar het kan ook dat je gewoon voelt dat er iets niet klopt, je hebt een niet-pluisgevoel.’ In alle gevallen is het goed om contact op te nemen met Veilig Thuis. Hier zitten deskundige medewerkers die een melding kunnen aannemen, maar ook met je mee kunnen denken en advies geven.

Gillen en huilen

Als Veilig Thuis een melding ontvangt, dan gaat een procesregisseur ermee aan de slag. Roxanne: ‘We krijgen allerlei meldingen binnen. Buren die vertellen dat ze kinderen horen gillen en huilen. Leerkrachten die contact met ons opnemen bij opvallend verzuim en blauwe plekken. En ziekenhuizen melden bijvoorbeeld een gebroken arm of verwondingen die ze niet vertrouwen, maar ook een soa bij een jong kind.’ Roxanne en haar collega’s beoordelen de mate van veiligheid en urgentie in deze situaties en zoeken vervolgens contact met de betrokkenen, zoals familieleden.

In gesprek

‘Meestal worden we niet juichend binnengehaald’, zegt Roxanne. ‘Dat snap ik wel, want het is niet niks als er een onbekende voor je deur staat om over je privéleven te praten. Daarom benader ik mensen altijd met respect en vraag ik naar hun kant van het verhaal. Het is een niet oordelend gesprek, maar ik wil wel weten of het kind en/of de volwassene daar veilig is, dat is voor ons het belangrijkst.’ In het gesprek probeert Roxanne een goed beeld te krijgen van wat er speelt in het gezin. Zijn er verslavingen, problemen op het werk of relatieproblemen? Een procesregisseur praat ook met de ouders en het kind zelf en bijvoorbeeld met de melder, zoals een leerkracht of familielid.

Hulp aanbieden

Met al die informatie gaat de procesregisseur terug naar Veilig Thuis, waar ze overlegt met collega’s, artsen en gedragswetenschappers. Samen bekijken ze wat de beste mogelijkheden zijn voor het gezin. Roxanne: ‘Die mogelijkheden ga ik dan bespreken met de betrokkenen. Ik leg goed uit waarom we denken dat bepaalde afspraken of hulp nodig zijn. Het is belangrijk dat we samen het proces doorlopen om het geweld te stoppen.’ Volgens Roxanne zijn daarbij meer oplossingen mogelijk dan mensen denken. ‘Veilig Thuis heeft zelf geen hulpaanbod, maar we kunnen bijvoorbeeld het wijkteam inschakelen, schoolmaatschappelijk werk, het Centrum voor Jeugd en Gezin, verslavingszorg of een psycholoog.’

Duidelijke afspraken

Soms is het al voldoende om een gezinscoach in te zetten, het kind tijdelijk bij familie onder te brengen of een relatietherapeut in te schakelen. ‘Maar vergis je niet’, zegt Roxanne, ‘we maken wel heel duidelijke afspraken voor iedereen. Het is wel noodzakelijk om te volgen dat iedereen zich hieraan houdt want veiligheid staat voorop. Gelukkig begrijpen veel mensen dat wel en staan ze open voor hulp, maar soms moeten wij de knoop doorhakken in het belang van het kind.’ Procesregisseurs blijven ontspoorde situaties intensief monitoren, tot in ieder geval een jaar lang. Ze houden goed in de gaten of het geweld is gestopt en het kind veilig kan opgroeien.

Samen verantwoordelijk

De meeste mensen bemoeien zich liever niet met het leven van een ander en vinden het lastig om iets te doen met vermoedens van kindermishandeling. Roxanne hoopt dat ze hier nog eens over na willen denken. ‘Kinderen zitten in een afhankelijke positie en kunnen het geweld zelf niet stoppen’, zegt ze. ‘Wanneer je het gevoel hebt dat het ergens niet pluis is, doe dan iets. Probeer zelf een gesprek aan te knopen of bel ons als je wilt dat we meedenken. Samen kunnen we het geweld stoppen en iets voor deze grote mensen en kinderen betekenen.’

Heeft u een vermoeden van kindermishandeling in uw omgeving? Bel met Veilig Thuis! U wordt altijd discreet te woord gestaan door deskundige medewerkers. U kunt bij ons terecht voor informatie en advies, om zorgen te bespreken en eventueel een melding te doen. Ons telefoonnummer is 0800-2000 (gratis, 24/7).
Kinderen en jongeren kunnen ook om raad vragen bij de Kindertelefoon. Je kunt gratis bellen of chatten (0800-0432, elke dag van 11.00 tot 21.00 uur).